ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΔΡYΪΝΟΥΠΟΛΕΩΣ , ΠΩΓΩΝΙΑΝΗΣ & ΚΟΝΙΤΣΗΣ

Ἀριθ. Πρωτ. 500

Ἐν Δελβινακίῳ τῇ 16ῃ Αὐγούστου 2023

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 251ῃ

Θέμα: Καί σήμερα μᾶς χρειάζεται ἕνας Κοσμᾶς Αἰτωλός

Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,

-Α-

Σέ καιρούς δυσχείμερους γιά τό Ἑλληνικό Ἔθνος, ἔζησε καί ἔδρασε ὁ Ἐθναπόστολος καί Ἐθνοϊερομάρτυς Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός (1714-1779). Ὁ 18 ος αἰῶνας ὑπῆρξε ὁ πιό βαρύς αἰῶνας γιά τόν Ἑλληνισμό, ἀφ’ ὅτου ἄρχισε, ἀπό τό 1453 καί μετά, ὁ χειμώνας τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς. Ὁ μεγάλος φόβος ἦταν ὁ κίνδυνος τοῦ ἐξισλαμισμοῦ, τόν ὁποῖο μέ ἰδιαίτερο φανατισμό ἀπεργάζονταν οἱ κατακτητές. Ἰδιαίτερα ἐκινδύνευε τό τμῆμα ἐκεῖνο τοῦ ἑλληνισμοῦ, πού σήμερα ὀνομάζεται «Βόρειος Ἤπειρος».

-Β-

Ὅταν οἱ ραγιᾶδες ἔχαναν τήν Ὀρθόδοξη Πίστη, ἔχαναν, στήν συνέχεια, τήν γλῶσσα καί, κυρίως, τήν ἐθνική τους συνείδηση. Τό σκοτάδι τῆς βίας καί τῆς τρομοκρατίας, πού ἐπικρατοῦσε, σ’ ὅλο τόν τουρκοκρατούμενο Ἑλληνισμό, εἶχε καταλυτικές συνέπειες γιά τούς Ἕλληνες. Κοντά, ὅμως, σ’ αὐτά, ἦταν καί ἡ παπική, κυρίως, προπαγάνδα, ἡ ὁποία χρησιμοποιοῦσε θεμιτά καί, πρό παντός, ἀθέμιτα μέσα γιά νά προσηλυτίσῃ τούς Ὀρθοδόξους στήν πλάνη τοῦ παπισμοῦ. Μέ τό ἄφθονο χρῆμα πού διέθεταν οἱ «μισσιονάριοι» (δῆθεν ἱεραπόστολοι), προσπαθοῦσαν νά τραβήξουν κάποιους Ὀρθοδόξους στήν παπική πλάνη, ἐκμεταλλευόμενοι τήν μεγάλη φτώχεια τῶν ὑποδούλων. Καί γι’ αὐτό φέρεται νά εἶπε κάποτε ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς στό ἀκροατήριό του αὐτόν τόν λόγο (πού, ὡστόσο, κάποιοι τόν ἀμφισβητοῦν): «Τόν Πάπα νά καταρᾶσθε, γιατί αὐτός εἶναι ἡ αἰτία».

-Γ-

Μέσα, ὅμως, σ’ αὐτό τό ζοφερό σκοτάδι, ἕνα φῶς ἔλαμψε ἀπό τήν Ἱερά Μονή Φιλοθέου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πού ἦλθε νά φωτίσῃ καί νά τονώσῃ τίς κουρασμένες ψυχές τῶν ὑποδούλων. Κι’ αὐτό τό Φῶς ἄκουγε στό ὄνομα: Ἱερομόναχος ΚΟΣΜΑΣ ΑΙΤΩΛΟΣ. Ὁ ὁποῖος, παρά τό γεγονός ὅτι ζοῦσε μακριά ἀπό τόν κόσμο, ὅμως «ἔπιανε» τά μηνύματα τῶν καιρῶν. Κι’ αὐτά ἔλεγαν ὅτι ἡ κατάσταση στόν Ἑλλαδικό Χῶρο καί, μάλιστα, στήν περιοχή πού ἀργότερα ὀνομάσθηκε Βόρειος Ἤπειρος, ἦταν ἐξόχως τραγικά καί ἐπικίνδυνα.

Ἀμάθεια, δεισιδαιμονίες, ληστεῖες, ἐξισλαμισμοί, ἄγνοια τοῦ Χριστοῦ καί τῆς θαυμαστῆς διδασκαλίας του κ.ἄ., ἐμάστιζαν τόν ταλαίπωρο Ἑλληνισμό. Ἔτσι, ὁ Πατροκοσμᾶς, μέ τήν εὐλογία τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων καί τήν ἄδεια τοῦ τότε Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, ἐπραγματοποίησε τέσσαρες (4) Ἱεραποστολικές περιοδεῖες, ἰδιαίτερα, μάλιστα, στόν Χῶρο τῆς Βορείου Ἠπείρου.

-Δ-

Ἔτσι, ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη καί ἡ Ἑλληνική συνείδηση τῶν ὑποδούλων ἐστερεώθηκαν. Ἦταν μάλιστα, τόση ἡ πίστη στά φλογερά κηρύγματα τοῦ Ἁγίου, ὥστε συνετέλεσαν – κατά κοινήν ὁμολογία – στό νά καλλιεργήσουν καί νά προετοιμάσουν τά πνεύματα γιά τόν ἀγῶνα τῆς Ἐθνικῆς Παλιγγενεσίας τοῦ 1821, κι’ ἀκόμη παραπέρα, ὅπως μαρτυρεῖ τό γνωστό τετράστιχο μικρό ποίημα: «Βοήθα μας Ἅη Γιώργη καί Σύ Πατροκοσμᾶ, νά πάρουμε τήν Πόλη καί τήν Ἁγιά Σοφιά».

Τόν Κοσμᾶ τόν ἐθαύμαζε ὁ Ἀλῆ πασᾶς τῶν Ἰωαννίνων, ἐνῷ τόν μισοῦσαν θανάσιμα οἱ Ἑβραῖοι. Αὐτοί δωροδόκησαν τόν Κούρτ πασᾶ τοῦ Βερατίου, ὁ ὁποῖος διέταξε τόν ἀπαγχονισμό τοῦ Ἁγίου στό χωριό Μόγιαλη (24.8.1779), ἐνῷ τό σῶμα του ρίχτηκε στόν ποταμό Ἆψο. Τό ρεῦμα τοῦ νεροῦ μετέφερε τό ἱερό λείψανο στό χωριό Κολικόντασι, ὅπου καί ἐνταφιάσθηκε, ἐνῷ ἀργότερα ὁ Ἀλῆ πασᾶς ἀνήγειρε ἐπί τοῦ τάφου του ὡραῖο Ναό, πού διατηρεῖται, ἀνακαινισμένος, μέχρι σήμερα.

-Ε-

Ἡ Μητρόπολή μας θά ἑορτάσῃ καί φέτος, Θεοῦ θέλοντος, τήν ἱερά μνήμη τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ. Ἔτσι, τήν παραμονή, Τετάρτη 23 Αὐγούστου 2023 στίς 7μ.μ. θά τελεσθῆ ὁ Μέγας Ἑσπερινός καί θά ἐπακολουθήσῃ ἡ σύντομη λιτανεία μέχρι τήν κεντρική πλατεῖα. Τήν 24ῃ Αὐγούστου 2023 θά τελεσθῇ ἡ Θεία Λειτουργία στόν ἐν Κονίτσῃ φερώνυμο Ἱερό Ναό.

Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς νά φωτίζῃ ὅλους μας καί νά μᾶς ὁδηγῇ στόν δρόμο τοῦ καθήκοντος.

Διάπυρος πρός Χριστόν εὐχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης ΑΝΔΡΕΑΣ