ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΣΤΟΝ ΠΩΓΩΝΙΣΚΟ ΠΩΓΩΝΙΟΥ

(06-05-2023)

Στό ἀκρότατο σημεῖο τοῦ Πωγωνίου – πρός τήν πλευρά τῆς Κονίτσης – τό χωριό Πωγωνίσκος, βρέθηκε τό Σάββατο 6 Μαΐου 2023 ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κ. ΑΝΔΡΕΑΣ. Ἀφορμή, ἡ πανήγυρις, ἐκ μεταθέσεως τῆς ἀνακομιδῆς τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου, Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας, πού ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τήν ἀνάμνησιν τήν 2α Μαΐου κάθε χρόνο. 

Τό χωριό Πωγωνίσκος σήμερα κατοικεῖται κατά διαστήματα μόνο ἀπό κτηνοτρόφους, ἄν καί βρίσκεται σέ ἕνα πανέμορφο σημεῖο – τό ὁποῖο θυμίζει ἀλπικό τοπίο – σέ ὑψόμετρο 800 μέτρων, στά «πόδια» τῆς Νεμέρτσικας. Ἀποτελεῖ οἰκισμό τοῦ κοντινοῦ χωριοῦ Βασιλικό Πωγωνίου. Στά μέσα τοῦ προηγούμενου αἰῶνα, ὁ Πωγωνίσκος ἀποτελοῦσε ἕνα χωριό, μέ σαράντα πέντε περίπου σπίτια, τό ὁποῖο ἔσφυζε ἀπό ζωή, καθώς στόν κάμπο του ὑπῆρχαν πολλές καλλιέργειες, ἐνῷ οἱ γύρω πλαγιές ἀντιλαλοῦσαν ἀπό τά κουδούνια καί τά βελάσματα τῶν αἰγοπροβάτων. 

Δυστυχῶς, ἡ εἰδυλλιακή αὐτή εἰκόνα, διακόπηκε ἀπότομα μιά ἀποφράδα μέρα τοῦ 1947. Ἔνοπλο τμῆμα τῶν ἀνταρτῶν τοῦ ΕΛ.Α.Σ. μπῆκε στόν Πωγωνίσκο, γιά νά τιμωρήσει τούς κατοίκους του, καθώς χαρακτηριζόταν ὡς «ἐθνικό χωριό». Δολοφόνησαν τόν πρόεδρο καί ἐπιδόθηκαν σέ πλιάτσικο, ἁρπάζοντας ζῶα καί ὅ,τι ἄλλο βρῆκαν στά σπίτια τοῦ χωριοῦ. Οἱ κάτοικοι – μέ ἐπικεφαλῆς τόν ἀείμνηστο παπά Γιώργη Κολιό -πανικόβλητοι ἔτρεξαν νά σωθοῦν στά γύρω βουνά, ἀλλά καί στό διπλανό χωριό Μολυβδοσκέπαστο. Ἐπιστρέφοντας, τήν ἑπόμενη μέρα, βρῆκαν τά πάντα κατεστραμμένα. Ἔτσι, τέλεσαν τήν κηδεία τοῦ προέδρου τους καί σκόρπισαν στίς μεγάλες πόλεις, στίς ὁποῖες ὑπῆρχε – τά δίσεκτα ἐκεῖνα χρόνια – μεγαλύτερη ἀσφάλεια. Ἦταν ἡ ἀρχή τοῦ τέλους τοῦ χωριοῦ, τό ὁποῖο σύμφωνα μέ τά λεγόμενα τῶν κατοίκων του – ἔζησε μιά «μικρή Σμύρνη». Κάποιοι βρέθηκαν στήν Ἀθήνα, ὅπου ἄνοιξε γι’ αὐτούς ἡ μεγάλη ἀγκαλιά τοῦ συγχωριανοῦ τους ἀειμνήστου Σταύρου Γκατσόπουλου, ὁ ὁποῖος τούς βοήθησε μέ κάθε τρόπο, ὄχι μόνο νά σταθοῦν στά πόδια τους, ἀλλά καί νά προκόψουν. Τά χρόνια πού ἀκολούθησαν, πολλοί ἀπ’ αυτούς ἐπισκέπτονταν τό χωριό καί κάποιοι λίγοι κατάφεραν νά ἀνακαινίσουν τά σπίτια τους. Πολλά ὅμως ἀπ΄αὐτά, στέκουν γκρεμισμένα, μαρτυρῶντας τήν ὕπαρξη μιᾶς ἄλλης καλύτερης (ἀλλά καί δραματικῆς) ἐποχῆς.  Γιά μεγάλο χρονικό διάστημα – μέ ἀφορμή τήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου – ἑκατοντάδες ἐπισκέπτες κατέκλυζαν τό χωριό καί, μετά τήν Θεία Λειτουργία, μέ τήν φροντίδα τοῦ ἀειμνήστου Σταύρου Γκατσόπουλου, στηνόταν παραδοσιακό γλέντι μέ πλούσιο τραπέζι γιά ὅλους, ντόπιους καί ξένους.

Γιά πολλά χρόνια ἡ οἰκογένεια Σέπερη, μέ ἐκπροσώπους της ἀπό τρεῖς γενιές, καί μέ τήν συμπαράσταση καί ἄλλων συγχωριανῶν, ἄρχισαν καί συνεχίζουν ἕνα κοπιῶδες ἔργο γιά τό ξαναζωντάνεμα τοῦ Πωγωνίσκου. Ἀρχικά, διέσωσαν τόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, καί στήν συνέχεια, τόν ἀνακαίνισαν ἐκ βάθρων, μέ προσωπικές οἰκονομικές θυσίες καί προσωπική ἐργασία. Σήμερα, ὁ ἐπισκέπτης ἀντικρύζει ἕνα περικαλλέστατο Ἱερό Ναό, σημεῖο ἀναφορᾶς για τις ἑπόμενες γενιές. Ταυτόχρονα, σέ διπλανό χῶρο, δημιουργεῖται ἕνα πανέμορφο πετρόχτιστο ἀρχονταρίκι, τό ὁποῖο ὅταν σύν Θεῷ ὁλοκληρωθῆ, θά δημιουργήσει ἕνα μοναδικό σύνολο.  

Ἐφέτος, μέ τήν φροντίδα τοῦ ἐκ Πωγωνίσκου καταγομένου αἰδεσιμολογιωτάτου πρωτοπρεσβυτέρου π. Ἠλία Σέπερη, ἤδη κληρικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰωαννίνων, ξαναζωντάνεψε τό πανηγύρι τοῦ Πωγωνίσκου. Δεκάδες ἄνθρωποι ἀνηφόρισαν γιά νά τιμήσουν τόν προστάτη τους Ἅγιο καί νά ξυπνήσουν τίς ἀναμνήσεις τους, ἀπό τό κοντινό ἤ τό μακρυνό παρελθόν. Τό παρών, ἀπό πλευρᾶς τῆς Μητροπόλεώς μας, ἔδωσαν ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. ΑΝΔΡΕΑΣ καί ὁ αἰδεσιμολογιώτατος πρωτοπρεσβύτερος π. Ἀπόστολος Νάκος, ἀρχιερατικός ἐπίτροπος Κονίτσης, καταγόμενος ἀπό τό γειτονικό χωριό Μολυβδοσκέπαστο. Ἐψάλῃ ὁ Ὄρθρος, ἐνῷ κατά τήν διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας διαβάσθηκε ἀρτοκλασία καί, στό τέλος, τελέσθηκε τό 40νθήμερο μνημόσυνο, ὑπέρ ἀναπαύσεως τῆς ψυχῆς τοῦ ἀειμνήστου Ματθαίου Σέπερη, πατρός τοῦ π. Ἠλία, ὁ ὁποῖος δέν ἐφείσθῃ χρημάτων, κόπου καί χρόνου γιά τό σημερινή ἄρτια εἰκόνα τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου.

Ἀκολούθησε δεξίωση, μέ παραδοσιακές ἠπειρώτικες πίτες, ἀναψυκτικά, τσίπουρο καί κρασί, τά ὁποῖα γεύθηκαν οἱ ντόπιοι καί ξένοι προσκυνητές, ἀνανεώνοντας τήν συνάντησή τους για τήν ἑπόμενη χρονιά, μέ τήν ἐλπίδα νά γίνουν στό μεταξύ τά ἀπαραίτητα βήματα, στήν κατεύθυνση τῆς ὁλοκληρώσεως ἑνός ἔργου – γέφυρα τοῦ παρελθόντος, μέ τό παρόν καί τό μέλλον.

(Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως)