Ἐνορίες, Ναοί, Μονές

Ἱερές Μονές

1. Ἱερά Μονή Παναγίας τῆς Μολυβδοσκεπάστου

Ἱερά Μονή Παναγίας τῆς Μολυβδοσκεπάστου

2655024175

Μολυβδοσκέπαστο

Ἡγούμενος Ἀρχιμ. Ἀρσένιος Μάϊπας

Ἔτος Κτίσεως: Τό 671, ἐπανιδρυθείσης διά τοῦ ὑπ’ ἀριθμόν 312 Προεδρικοῦ Διατάγματος δημοσιευθέντος εἰς τό ὑπ’ ἀριθμ. 134/13-08-1993 Φ.Ε.Κ, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Ἱερά Βασιλική καί Σταυροπηγιακή Μονή Παναγίας Μολυβδοσκεπάστου Κονίτσης», ἐκδόσεως τῆς Ἱεράς Μονῆς Μολυβδοσκεπάστου. 

Ἡ ἰσχυρή τοπική παράδοση καί ἡ μαρτυρία τοῦ ἱστορικοῦ Π. Ἀραβαντινοῦ συνηγοροῦν ὅτι ὁ κτήτορας τῆς Μονῆς ὑπῆρξε ὁ αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου Κωνσταντῖνος Δ’ ὁ Πωγωνάτος τό 671 μ.Χ. Τήν ἵδρυσε ὅταν γυρνώντας ἀπό τήν ἐκστρατεία στήν Σικελία στρατοπέδευσε στήν περιοχή αὐτή, ὅπου βρῆκε ἀρχαῖο λουτρό καί ἐξωκκλήσι τῆς Παναγίας. Σύμφωνα μέ τήν ἐπιγραφή πάνω ἀπό τήν πόρτα πού ὁδηγεῖ ἀπό τόν κυρίως ναό στή λιτή, ἀνακαινίστηκε ἀπό τόν Ἀνδρόνικο Κομνηνό καί μέγα Δοῦκα τόν Παλαιολόγο. Ἐπίσης τό 1522 ἀνακαινίστηκε πάλι καί ζωγραφίστηκε ἀπό τούς κατοίκους τοῦ Πωγωνίου. Ἡ Μονή ὑπῆρξε Βασιλική καί Σταυροπηγιακή καί ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ στέγη τοῦ καθολικοῦ της ἦταν σκεπασμένη μέ μολύβι ὀνομάστηκε «Μολυβδοσκέπαστος», ὀνομασία πού δόθηκε καί στό κοντινό χωριό. Ὁ ἀρχικός Ναός εἶναι σταυροειδής μέ τροῦλο, ἐνῶ ὁ ὑπόλοιπος εἶναι μονόκλιτος σταυρεπίστεγος. Οἱ τοιχογραφίες ἀνάγονται ἀπό τό 13 ὁ ὡς τόν 18 ὁ αἰῶνα, ἄν καί οἱ περισσότερες ἔχουν καταστραφεῖ. Σέ καλή κατάσταση διατηρεῖται ἡ τοιχογραφία μέ τή μέλλουσα κρίση πού βρίσκεται στό ἀνατολικό ἀέτωμα τῆς λιτῆς. Στό δυτικό τοῖχο ὑπάρχουν ζωγραφισμένες δύο κοσμικές μορφές πού πιθανότατα εἶναι ὁ αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος Πωγωνᾶτος καί ὁ Ἀνδρόνικος Κομνηνός Δούκας Παλαιολόγος. Κάτω ἀπό τό ἐπιφανειακό στρῶμα τῶν τοιχογραφιῶν σώζονται ἄλλα δύο στρώματα. Ἐλάχιστα εἶναι τά κειμήλια πού διασώθηκαν ἀφοῦ ἡ Μονή πολλές φορές ἔπεσε θῦμα λεηλασιῶν καί φθορῶν. Τό ἀρχαιότερο στοιχεῖο πού σώζεται εἶναι τοῦ ἔτους 1788 καί εἶναι ἕνα δίπτυχο γραμμένο ἀπό τόν ἱερέα Νικόλαο.

Ὅμως ὁ σπουδαιότερος θησαυρός τῆς Μονῆς εἶναι ἡ ἐφέστιος εἰκόνα τῆς Παναγίας “Πωγωνιανιτίσης”. Σύμφωνα μέ ἐπιγραφή «ἐκεκόσμητο ὑπό τῶν εὐσεβῶν βασιλέων οἱ καί κτήτορες εἰσί τῆς Ἁγίας Μονῆς ταύτης». Ἀπό τόν πλοῦτο τῶν κειμηλίων της διασώθηκαν πολύ λίγα: δύο δισκοπότηρα ἀπό μολύβι, σκαλιστό ἐπασημωμένο θυμιατό, δίφυλλη ξυλόγλυπτη πόρτα μέ βιβλικές παραστάσεις, φύλλο πόρτας μέ γεωμετρικά σχήματα, εἰκόνα τῆς Παναγίας στό ἕνα φύλλο μεγάλης πόρτας, τό δίπτυχο τοῦ 1788, τέσσερις ἐπάργυρες λειψανοθῆκες. Στό βυζαντινό μουσεῖο Ἰωαννίνων σώζεται Εὐαγγέλιο γραμμένο σέ μεμβράνη μέ μινιατοῦρες ἀπό τό 12ο ἡ 13ο αἰῶνα. Σχεδόν 13 αἰῶνες πέρασαν ἀπό τήν ἵδρυση της καί ἡ προσφορά της ὑπῆρξε σημαντικότατη: Πνευματική, φιλανθρωπική, ἐθνική (λειτουργοῦσε σχολεῖο, ἐκπαίδευε ἀντιγραφείς ἱερῶν κειμένων καί ἱερογράφων μετά τό 1300).

Ἀξιοσημείωτο εἶναι ὅτι ἀπό τήν ἵδρυση της ὡς τίς ἀρχές τοῦ 14ου αἰῶνα ἦταν ἔδρα ἀρχιεπισκοπῆς. Ἀπό τό μολύβι στά χρόνια τῆς τουρκοκρατίας ἔγιναν βόλια ἀπό τούς Ἕλληνες γιά νά πολεμήσουν τούς Τούρκους. Ἀπό τήν τεράστια περιουσία της, τῆς ἀπέμειναν ἐλάχιστα. Σημαντική περίοδος ὑπῆρξε αὐτή πού ἠγούμενος ἦταν ὁ Γρηγόριος Χαλώρτης ὁ ὁποῖος μετά τό 1844 προσπάθησε νά τήν ἀνακαινίσει. Κατά τήν παράδοση πρόσφερε φλουριά καί ὁ λήσταρχος Νταβέλης προκειμένου νά ἀνακαινιστεῖ ἡ Μονή. Ἡ Μονή γνώρισε ἡμέρες δόξας ὅταν Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης ἦταν ὁ Σεβαστιανός (Οικονομίδης), ὁ ὁποῖος μετά τήν κοίμηση του τό 1994 ὅπως εἶχε ζητήσει ἐνταφιάσθηκε ἐκεῖ. Σήμερα ἡ Μονή εἶναι ἐπανδρωμένη (ἀνδρῶα), διατηρεῖ τή φρουριακή της ὄψη, ἔχει ἀνακαινισμένα κελιά, δύο καμπαναριά καί ὡραῖο κῆπο. Γιορτάζει κάθε χρόνο τόν Δεκαπενταύγουστο. Προηγεῖται ἀγρυπνία ἀπό τό βράδυ στίς 14 Αὐγούστου καί ἀκολουθεί  Θεία Λειτουργία τά ξημερώματα. 

2. Ἱερά Μονή Παναγίας Στομίου

Ἱερά Μονή Παναγίας Στομίου

2655023067

Κόνιτσα

Ἡγούμενος Ἀρχιμ. Κοσμᾶς Σιώζιος

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1774, ἐπανιδρυθείσης διά τοῦ ὑπ’ ἀριθμόν 310 Προεδρικοῦ Διατάγματος δημοσιευθέντος εἰς τό ὑπ’ ἀριθμ. 134/13-08-1993 Φ.Ε.Κ, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Ἡ Ἱερά Μονή Στομίου Κονίτσης – Τό περιβολάκι τῆς Παναγίας μας» τοῦ συγγραφέως Ἀιδεσιμολ/του Πρωτοπρ. π. Διονυσίου Τάτση, τῶν ἐκδόσεων «Χρ. Ἀναγνώστου – Κιμ. Χήτα Ο.Ε.», ἀπό τόν Ἠγούμενο Κωνστάντιο ὅταν ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός περιόδευε τήν περιοχή καί κήρυττε. 

Σέ μιά ἀπό τίς πιό ἐντυπωσιακές τοποθεσίες τῆς χώρας μας, στή χαράδρα τοῦ Ἀώου, ἀνάμεσα στίς ἀπότομες πλαγιές τῆς Τύμφης  (ὑψ. 2497 μ.) καί τῆς Τραπεζίτσας (ὑψ. 2024 μ.) βρίσκεται ἡ Μονή τῆς Παναγιᾶς Στομίου.Ἡ ἀρχική θέση τοῦ Μοναστηριοῦ, πού ἱδρύθηκε τό 1442, βρίσκεται στίς ἀπέναντι πλαγιές τῆς Τραπεζίτσας, ὅπου καί διασώζεται ἡ ὀνομασία «Παλιομονάστηρο». Οἱ Γερμανοί ἔκαψαν τήν Μονή τό 1943 καί τό 1950 ἄρχισε ἡ ἀνοικοδόμηση της. Ἡ Μονή Στομίου ἀποτελεῖ σήμερα ἐνεργό ἀνδρικό μοναστήρι. Ἔχει 11 νεόκτιστα κελιά μέ βοηθητικούς χώρους κι ἕνα μικρό καθολικό σταυροειδοῦς τύπου μέ τρούλο. Ἐνδιαφέρον παρουσιάζει τό ξυλόγλυπτο τέμπλο μέ ἀναγεννησιακές εἰκόνες καί τά λείψανα πολλῶν ἁγίων, πού μεταφέρθηκαν στή Μονή ἀπό τό Παλαιομονάστηρο. Ἡ ἐπίσκεψη στή Μονή γίνεται μόνο μέ πεζοπορία 2 ὡρῶν ἀπό τή γέφυρα τῆς Κόνιτσας. Τό μοναστήρι πανηγυρίζει στίς 8 Σεπτεμβρίου καί ἑκατοντάδες προσκυνητές συρρέουν ἀπό τήν Κόνιτσα καί τήν εὐρύτερη περιοχή.

3. Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου «Ἄβελ»

Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου «Ἄβελ»

6971534029

Βήσσανη

Ἡγούμενος Ἀρχιμ. Νικόλαος Λιόλιος

www.avelmonastery.gr

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1760, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας»,  ἀπό τόν Γαιοκτήμονα Ἄβελη ἤ Ἀβέλη

Ἀποτελεῖ δεῖγμα μονόχωρης βασιλικῆς καί εἶναι ἀφιερωμένη στήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου. Διαθέτει ἐπιχρυσωμένο τέμπλο, ἐνῶ σώζονται καί οἱ τοιχογραφίες τῆς ἀπό  τό 1779. Τό Καθολικό τῆς Μονῆς εἶναι ἁγιορείτικου τύπου μέ νάρθηκα. Ἡ Μονή Ἄβελ ἦταν ἀνδρώα, ἀλλά ἀργότερα ἔγινε γυναικεία, γιά νά διαλυθεῖ τελικά πρίν ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τῆς Ἠπείρου (1912-13). Μετά τήν διάλυση της, τή διαχείριση τοῦ Μοναστηριοῦ ἀνέλαβε ἐπιτροπή ἀπό Βησσανιώτες ὑπό τόν Παπᾶ Νικόδημο. Ἀργότερα (1934) ἔγινε μετόχι τῆς Μονῆς Μακραλέξη. Τό 1947 ἡ ἀρχαιολογική ὑπηρεσία τήν ἀνακήρυξε ἱστορικό διατηρητέο μνημεῖο.

4. Ἱερά Μονή Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, Μολίστης

Ἱερά Μονή Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, Μολίστης

2655024175

Μόλιστα

Ἡγούμενος Ἀρχιμ. Ἀρσένιος Μάϊπας

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1672, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως

 Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

Βρίσκεται σέ δασωμένη περιοχή λίγο πιό πάνω ἀπό τό χωριό Μοναστήρι. Στή Μονή, πού εἶναι ἀφιερωμένη στά Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου, ὁδηγεῖ ἐπίσης καί μονοπάτι ἀπό τό κέντρο τοῦ χωριοῦ. Ἡ Μονή –σύμφωνα μέ ἐντοιχισμένη πλάκα- χτίστηκε τό 1672, σέ διαφορετική θέση ἀπό τή σημερινή, στήν ὁποία καί ξανακτίστηκε ἐκ βάθρων μέ τή σημερινή της μορφή τό 1819. Τό Καθολικό τῆς Μονῆς εἶναι Μονόκλιτη Βασιλική μέ δίκλιτη στέγη. Ἡ ἱστορία ἀναφέρει ὅτι τό Μοναστήρι καταστράφηκε καί χτίστηκε ξανά τό 1819 καί ὁλοκληρώθηκε τό 1892. Ἕνα κτίριο πού βρίσκεται δίπλα στή Μονή γνωστό μέ τό ὄνομα ἡ “κρεβάτα τοῦ Τούρκου” ὀνομάστηκε ἔτσι γιατί χτίστηκε μέ τά χρήματα ἑνός Μπέη τῆς Κόνιτσας πού τόν γιάτρεψε ἡ Παναγία τῆς Μόλιστας. Σώζονται μιά φορητή εἰκόνα τοῦ 1783, ἕνα ἀχρονολόγητο χειρόγραφο καί ἕνας νομοκανόνας βυζαντινῆς γραφῆς. Ἀκόμη, διακρίνουμε τό διπλό καμπαναριό στήν εἴσοδο, τούς παλιούς  στάβλους, τά διώροφα κελιά, ὅπου ἔμεναν μοναχοί μέχρι τό 1975 καί τά οποία  σήμερα χρησιμεύουν ὡς ξενῶνες γιά τούς προσκυνητές.

5. Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου «Μακρυαλέξη»

Κάτω Λάβδανη 

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1585, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

Ἱδρύθηκε ἀπό τόν Μακραλέξη. Τό Καθολικό τῆς Μονῆς ἀνήκει στόν τύπο τοῦ ἁπλοῦ τετρακιόνιου ναοῦ μέ νάρθηκα στά δυτικά καί ὀκτάγωνο χαμηλό τρούλο. Στό ναό ὑπῆρχαν καί φορητές εἰκόνες, δύο ἀπό αὐτές ἔχουν μεταφερθεῖ στό Βυζαντινό Μουσεῖο Ἰωαννίνων καί χρονολογοῦνται ἀπό τό 1593. Τό Μοναστήρι διέθεσε χρήματα γιά ἐθνικούς σκοπούς καί κρυφό σχολεῖο. Εἶχε ἑβδομήντα μοναχούς καί ἦταν πλούσια. Βρίσκεται σέ μία πανέμορφη κατάφυτη τοποθεσία.

6. Ἱερά Μονή Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου «Σωσίνου»

Ἄνω Παρακάλαμος

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1598, ὡς ἐμφαίνεἌνω Παρακάλαμοςται εἰς τό βιβλίον «Ἡ Ἱερά Μονή Σωσίνου Παρακαλάμου» τοῦ συγγραφέως Ἀιδεσιμολ/τοῦ Πρωτοπρ. π. Διονυσίου Τάτση, τῶν ἐκδόσεων «Ἀθ. Σταμούλη». 

Κτίστηκε ἀπό τόν Ἰωάννη Σιμωτά, πάνω στά ἐρείπια ἄλλου Βυζαντινοῦ μοναστηριοῦ, πού χρονολογεῖται γύρω στό 1430. Ἐδῶ ἤκμασε ἡ σχολή Σωσίνου πού ὁ Ἰωάννης Λαμπρίδης ὀνόμασε “φωτοβόλο ἑστία τῆς Ἠπείρου” καί σέ αὐτή γιά 126 ὁλόκληρα χρόνια καλλιεργήθηκαν τά γράμματα, ὄχι μόνο τά θεολογικά ἀλλά καί ἡ ἀρχαία ἑλληνική γραμματεία καθώς καί τά λατινικά. Οἱ τοιχογραφίες τοῦ ναοῦ χρονολογοῦνται σέ 2 φάσεις, στά 1602 καί κατά τό ἔτος 1838. Ἡ μονή διέθετε μεγάλη καί σημαντική βιβλιοθήκη. Τό μεγαλύτερο μέρος τῶν κελιών, τό ἀρχονταρίκι καθώς καί ἡ στέγη, ἀνακατασκευάστηκαν τό 2008 ἀπό τήν Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Ἰωαννίνων, ὑπό τήν ἐπίβλεψη τῆς Ἐφορείας Ἀρχαιοτήτων Ἰωαννίνων.

7. Ἱερά Μονή Ἁγίου Ἀθανασίου

Δελβινάκι

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1790, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

Παλαιότερα στή θέση τῆς ὑπῆρχε ἄλλη ἐκκλησία τοῦ 13ου αἰῶνα. Τό καμπαναριό σύμφωνα μέ ἐπιγραφή ἔχει χτιστεῖ τό 1878. Τό Καθολικό τῆς Μονῆς εἶναι τύπου μονόκλιτης βασιλικῆς καί εἶναι κατάγραφο. Ἡ εἰκόνα τῆς Θεοτόκου εἶναι τοῦ 1620. Ἐπίσης ἐδῶ βρίσκεται καί μία ἁγιογραφία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων σέ μία ἀπό τίς λίγες ἐμφανίσεις του ὡς θέμα τοιχογραφίας. Τό τέμπλο εἶναι ξυλόγλυπτο.

8. Ἱερά Μονή Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου

Κάτω Μερόπη

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1614, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Κάτω Μερόπη Πωγωνίου, Ἐκκλησίες καί Μοναστήρια» τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ καί τῆς 8ης Ἐφορείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων, ἀπό τόν Νικόλαο Λογοθέτη ὁ ὁποῖος ἐμφανίζεται μαζί μέ τήν σύζυγό τοῦ Παγώνα, τήν κόρη τοῦ Μαρία καί τό γιό του σέ τοιχογραφία τοῦ νάρθηκα.

Τό Καθολικό τῆς Μονῆς εἶναι μονόχωρος ναός μέ νάρθηκα στά δυτικά καί πλάγιους χώρους (ἀθωνίτικος τύπος). Διακρίνονται Ἅγιοι ὁλόσωμοι καί σέ στηθάρια σκηνές ἀπό τό Δωδεκάορτο καί τόν Ἀκάθιστο Ὕμνο. Διαθέτει ἀξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο Ἡ Μονή ὅπως καί ἄλλα Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου λάμβανε χορηγία 354 ἀργυρά ρούβλια ἀπό τόν αὐτοκράτορα τῆς Ρωσίας Ἀλέξανδρο. Ἡ χορηγία ἦταν ἐτήσια καί δινόταν ἕως τό ἔτος 1843. Βρίσκεται μέσα σέ δάσος αἰωνόβιων βελανιδιῶν.

9. Ἱερά Μονή Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου «Βομπλοῦ»

Ἱερά Μονή Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου «Βομπλοῦ»

Σταυροδρόμι

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1677, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

Εἶναι μονόχωρος ναός μέ νάρθηκα στά Δυτικά καί πλάγιους χώρους (ἀθωνίτικου τύπου). Στό ἐσωτερικό τοῦ ναοῦ οἱ ἁγιογραφίες σώζονται φθαρμένες. Διακρίνονται Ἅγιοι ὁλόσωμοι καί σέ στηθάρια, σκηνές ἀπό τό Δωδεκάορτο καί τόν Ἀκάθιστο Ὕμνο. Ἀξιόλογο εἶναι τό ξυλόγλυπτο τέμπλο. Στόν περίβολο τοῦ μοναστηριοῦ σώζονται, στή βόρεια πλευρά, κελιά, καί στήν ἐσωτερική πύλη ὑπάρχει στέρνα. Περιβάλλεται ἀπό δάσος μέ αἰωνόβιες βελανιδιές.

10. Ἱερά Μονή Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου «Μέγγουλης»

Ἱερά Μονή Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου «Μέγγουλης»

Περιστέρι

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1588, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

 Ἡ Μονή βρίσκεται στήν ἄκρη τοῦ χωριοῦ Περιστέρι τοῦ ὁποίου ἡ παλιά ὀνομασία ἦταν Μέγγουλη καί σήμερα στή θέση τῆς Μονῆς ὑπάρχει ὁ παλιός ναός τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου. Τό Μοναστήρι ἱδρύθηκε τό 1587 καί εἶχε στόν κάμπο 3.000 στρέμματα. Οἱ μοναχοί εἶχαν προσλάβει ἀκτήμονες ἀγρότες οἱ ὁποῖοι ἔκτισαν τά σπίτια τους στή Μονή καί δημιούργησαν τό χωριό ἐνῶ τά παιδιά τούς μάθαιναν μέχρι τό 1862 γράμματα στό Μοναστήρι τό ὁποῖο ἔκλεισε τό 1870 ἀφοῦ πέθανε ὁ τελευταῖος μοναχός καί ἠγούμενος του. Τό 1944 τήν ἔκαψαν οἱ Γερμανοί. Οἱ κάτοικοι τοῦ χωριοῦ ἀργότερα τήν ἀναστήλωσαν. Τό καμπαναριό εἶναι τοῦ 1857.

11. Ἱερά Μονή Ἁγίου Συμεών τοῦ Στυλίτου καί Ἁγίου Ἀθανασίου

Χρυσόρραχη

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1663, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Ἡ Ἱερά Μονή Σωσίνου Παρακαλάμου» τοῦ συγγραφέως Ἀιδεσιμολ/του Πρωτοπρ. π. Διονυσίου Τάτση, τῶν ἐκδόσεων «Ἀθ. Σταμούλη».

Ἀποτελοῦσε μετόχι τῆς Εὐαγγελίστριας Σωσίνου. Τό Καθολικό, τό ὁποῖο ἀνήκει στόν τύπο τῆς μονόκλιτης καμαρόσκεπη Βασιλικῆς, εἶναι κατάγραφο καί ἱστορήθηκε τό ἔτος 1740 «διά χειρός ἁμαρτωλοῦ Νικολάου», πού ἀγιογράφησε καί τή Μονή τῶν Μετεώρων καί συμπληρώθηκε τό 1756 ἀπό τούς Καπεσοβίτες Ἰωάννη καί Ἀναστάσιο. Σήμερα σώζονται τά κελιά, ἡ τράπεζα καί ἡ στέρνα. Ἡ ἱστορία τῆς Μονῆς μαρτυρεῖ ὅτι ἀπό τά ἔσοδά της πληρώνονταν ὁ ἑκάστοτε “ἑλληνοδιδάσκαλος”, πού δίδασκε στό σχολεῖο τοῦ χωριοῦ. Ἡ Μονή πανηγυρίζει τό πρῶτο Σαββατοκύριακο μετά τό Δεκαπενταύγουστο καθώς ἐπίσης τήν 1 ἡ Σεπτεμβρίου τοῦ Ἁγίου Συμεών τοῦ Στυλίτου, καθώς ὑπάρχει ἡ κάρα του πού ἦρθε ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη, ἄγνωστο πότε.

12. Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου «Ἀλεξάνδρου Ζαραβίνας»

Λίμνη

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1201, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

13. Ἱερά Μονή Ταξιαρχῶν «Γκούρας»

Ἀηδονοχώρι

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1600, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Ἡ Ἱερά Μονή τῶν Ταξιαρχῶν Γκούρας καί τά εἰς Βλαχίαν Μετόχια αὐτῆς Βάλιας καί Σταυρουπόλεως», τοῦ συγγραφέως Βασιλείου Λ. Δήμου, τῶν ἐκδόσεων «Ἰωσήφ Φ. Γκούρα»

Σέ ἀπόσταση 2 χλμ., δυτικά ἀπό τό Ἀηδονοχώρι καί πάνω σέ μιά χαρακτηριστική βραχώδη καί ὀχυρή τοποθεσία, βρίσκεται ἡ Μονή Ταξιαρχῶν «Γκούρας». Ἡ Μονή χτίστηκε  στήν σημερινή της θέση τόν 16ο αἰῶνα καί ἔχει ὑπέροχη θέα πρός τήν σμίξη τῶν ποταμῶν Ἀώου καί Σαραντάπορου, καθώς καί στήν γύρω περιοχή. Ἡ ἱστορία τῆς Μονῆς ἀναφέρει ὅτι στό σημεῖο αὐτό ὑπῆρχε ἡ Μονή τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους πού κάηκε ὁλοσχερῶς τό 1829 ἀπό τούς Τούρκους. Στά θεμέλια της ἄρχισε ἀπό τό 1854 – 1857 νά χτίζεται ὁ σημερινός Ναός τῶν Ταξιαρχῶν ὁ ὁποῖος παραμένει ἡμιτελής, καθώς διακόπηκαν οἱ πρόσοδοι ἀπό τά Μετόχια πού εἶχε ἡ Μονή στή Ρουμανία. Ἀριστερά ἀπό τή Μονή βρίσκεται τό θαυμάσιο χτισμένο, τετράγωνο στήν κάτοψη καμπαναριό μέ τά δίλοβα ἀνοίγματα κτίσμα τοῦ 1857. Ἔχει 8 μέτρα ὕψος καί ἔχει κι αὐτό καλοχτισμένη τοξωτή πόρτα μέ ἕνα παράθυρο πιό ψηλά. Πνιγμένα στή βλάστηση, βρίσκονται ἑρειπωμένα, τό σχολεῖο πού λειτουργοῦσε στή Μονή ἀπό τό 16ο αἰῶνα καί τά διάφορα ἐργαστήρια. Κάτω ἀπό τό ἱερό τοῦ Ναοῦ ὑπάρχει θολωτή κρύπτη, βάθους 2 μέτρων, ὅπου μποροῦν νά χωρέσουν λίγες δεκάδες ἄτομα. Ἡ προσωνυμία «Γκούρα» ὀφείλεται στό γεγονός ὅτι ἡ Μονή εἶναι χτισμένη πάνω σέ βράχο, πού στήν Ἀλβανική διάλεκτο λέγεται «γκούρ» δηλαδή πέτρα. Στό παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους λαμβάνουν χώρα οἱ ἀκολουθίες. Ἡ Μονή πανηγυρίζει στίς 8 Νοεμβρίου (ἑορτή τῶν Ταξιαρχῶν) καί στίς 10 Φεβρουαρίου (ἑορτή τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους). Σήμερα στό χῶρο τῆς Μονῆς λειτουργοῦν οἱ παιδικές κατασκηνώσεις τῆς Ἱεράς Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής καί Κονίτσης.

14. Ἱερά Μονή Ἁγίου Νικολάου «Ραμπουσιάνων»

Καλόβρυση

Ἔτος Κτίσεως: 17ο αἰῶνα, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τήν μελέτην στερεώσεως – ἀποκαταστάσεως ὑπό τῆς 8ης Ἐφορείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Νομοῦ Ἰωαννίνων μέ ἡμερομηνίαν 12-06-2008.

Λίγο ψηλότερα ἀπό τήν Καλόβρυση και  σέ ἀπόσταση ¾ τῆς ὥρας μέ τά πόδια -ή  2  χλμ  περίπου χωματόδρομο- στήν κορυφή ἑνός δασωμένου λόφου μέ ὑπέροχη θέα σ’ ὅλη τήν γύρω περιοχή, ἀπό τή Νεμέρτσικα μέχρι τό Γράμμο, βρίσκεται ἡ Μονή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Καλόβρυσης, πού χρονολογεῖται ἀπό τόν 17ο αἰῶνα. Σήμερα σώζεται μόνο τό Καθολικό τῆς Μονῆς μέ ἐλάχιστα ὑπολείμματα ἁγιογραφιῶν στόν τροῦλο καί τριγύρω κείτονται ἀρκετά ἐρείπια ἀπό τά κελιά τοῦ Μοναστηριοῦ. Τό Μοναστήρι εἶναι ἱστορικό διατηρητέο μνημεῖο.

15. Ἱερά Μονή Μεταμορφώσεως «Καλυβίων» Λιτονιάβιστας

Κλειδωνιά

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1521, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας». 

Ἱδρύθηκε ἀπό τόν Αὐτοκράτορα Κωνσταντῖνο Πωγωνάτο καί ἦταν Σταυροπήγιο. Ἡ Μονή εἶναι ἀγιογραφημένη καί ἀναφέρεται σέ ἐπιστολή τοῦ Πατριάρχου Νεόφυτου Β΄ τό 1609.

16. Ἱερά Μονή Ἁγίου Νικολάου «Κοιμητηρίου»

Κλειδωνιά

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1620, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό ὑπ’ ἀριθμ. πρωτοκ. 170/29-06-1957 ἔγγραφον τῆς Γ’ Περιφερείας Πελοποννήσου – Ἐπτανήσου – Ἠπείρου τῆς Ἐφορείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων.

17. Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Ζέρμας

Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Ζέρμας

Πλαγιά

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1656, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

Κατά τήν παράδοση ἡ Μονή  κτίστηκε ἀπό τόν αὐτοκράτορα Κωνσταντῖνο Πωγωνάτο (668 – 685 μ.Χ.), στή γειτονική θέση Παλαιομονάστηρο. Τή σημερινή τῆς μορφή ἀπέκτησε κατόπιν ἀνακαίνισης τό 1656. Βρίσκεται στό ἐγκαταλελειμμένο σήμερα χωρίο Ζέρμα τοῦ ὁποίου οἱ κάτοικοι μετοίκησαν στήν ἀπέναντι πλαγιά στό ὁμώνυμο χωριό Πλαγιά. Τό Καθολικό τῆς Μονῆς εἶναι τρίκλιτη Βασιλική μέ 3 τρούλους καί  εἶναι μοναδικό στήν Ἤπειρο, ἰδιαίτερης ἀρχιτεκτονικῆς, μέ ξεχωριστές τοιχογραφίες. Ἡ Μονή κατεῖχε ἐξέχουσα θέση στά τεκταινόμενα τῆς περιοχῆς καθ’ ὅλη σχεδόν τήν διάρκεια τῆς Ὀθωμανικῆς κυριαρχίας. Ὁ Ναός ἀγιογραφήθηκε στά μέσα τοῦ 17ου αἰῶνα καί τελευταία φορά ἀνακαινίσθηκε τό 1800. Ὑπέστη ἀρκετές καταστροφές μέ τελευταῖες αὐτές τῶν Ἰταλῶν, κατά τόν Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Σήμερα, σώζονται τό Καθολικό, ἡ ὡραία μαρμάρινη πύλη μέ τίς ἀνάγλυφες διακοσμήσεις καί μερικοί τοῖχοι τῶν κελιών της. Ἡ ἱστορία τῆς Μονῆς ἀναφέρει ὅτι ὑπῆρξε ὁρμητήριο κλεφτῶν καί ὁπλαρχηγῶν κατά τόν ξεσηκωμό τοῦ ἔθνους ἐναντίον τῶν Τούρκων καί παράλληλα ἦταν ἐκπαιδευτικό καί οἰκονομικό κέντρο. 

18. Ἱερά Μονή Γενεθλίων τῆς Θεοτόκου «Λουτρῶν»

Καβάσιλα

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1816, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

Βόρεια ἀπό τό χωριό καί σε  ἀπόσταση περίπου 2 χλμ., στό δρόμο πού ὁδηγεῖ στά θειούχα λουτρά, βρίσκεται ἡ Μονή Παναγίας (Γενεθλίων Θεοτόκου) Καβασίλων, πού κτίστηκε τό 1816 στή θέση παλιοῦ μοναστηριοῦ. Εἶναι τρουλλαία μονόχωρη Βασιλική. Ἀπό τή μονή, σήμερα, σώζεται μόνο τό Καθολικό της, πού περιβάλλεται ἀπό χαμηλή μάντρα. Ὁ Ναός ἔχει κτιστό τέμπλο καί εἶναι διακοσμημένος μέ ἀξιόλογες τοιχογραφίες τοῦ 1864, ἔργα Χιονιαδιτών ζωγράφων.

19. Ἱερά Μονή Προφητῶν ἤ Παναγίας Προστασίας

Δίστρατο

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1595, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τήν δημοσίευσιν τοῦ ἀρχαιολόγου κ. Δημητρίου Καλπάκη εἰς τήν ἐφημερίδαν «Πρωϊνός Λόγος τῆς Δευτέρας» καί τό φύλλον 680/07-11-2016.

20. Ἱερά Μονή Γεννεσίου τῆς Θεοτόκου «Κλαδόρμης»

Φούρκα

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1747, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

Τό Μοναστήρι βρίσκεται μιάμιση ὥρα πεζοπορία ἀπό τό χωριό τῆς Φούρκας καί σέ ὑψόμετρο 1450μ. Τό καθολικό τῆς Μονῆς εἶναι ἀθωνίτικου τύπου. Ἡ ἱστορία ἀναφέρει ὅτι ἕνας τσομπάνος βρῆκε στά σύνορα Φούρκας καί Σαμαρίνας μιά εἰκόνα τῆς Παναγίας. Οἱ κάτοικοι γιά νά ἀποφύγουν τή φιλονικία γιά τήν κατοχή της συμφώνησαν νά τοποθετήσουν τήν εἰκόνα πάνω σέ ἕνα ἄλογο καί νά τό ἀφήσουν νά ἐπιλέξει τό χωριό. Ἐκεῖνο πῆγε στήν τοποθεσία τῆς Φούρκας (Πέτρα Κλαδόρμης) ὅπου οἱ κάτοικοι ἀποφάσισαν νά κτίσουν Ἐκκλησία. Τήν ἑπόμενη ἡμέρα βρῆκαν τήν εἰκόνα πάνω σέ κλαδί βελανιδιᾶς, διπλά στήν ὁποία ἱδρύθηκε τό Μοναστήρι. Ἡ θεωρούμενη θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας Κλαδόρμης φυλάσσεται σήμερα στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Νικολάου Φούρκας. Τό 1897 μέρος τοῦ Ναοῦ καταστράφηκε ἀπό πυρκαγιά. Τό ψηλότερο κτίσμα του εἶναι τό Ἡγουμενεῖο, τό ὁποῖο μοιάζει σάν πύργος μέ εἴσοδο στενή καί χαμηλή. Στή δυτική πλευρά τοῦ Μοναστηριοῦ εἶναι τό χαμηλό κωδωνοστάσι, ἡ καμπάνα τοῦ ὁποίου χρονολογεῖται ἀπό τό 1863.

21. Ἱερά Μονή Ἁγίας Τριάδος ‘’Στράτσιανης’’

Πύργος

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1640, ὡς ἐμφαίνεται εἰς ἔγγραφον τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κυρού Δημητρίου (Ἐυθυμίου) μέ ἡμερομηνίαν 28-08-1954.

Σέ ἀπόσταση 20 λεπτῶν ἀπό τό χωριό, ἀνηφορικό μονοπάτι ὁδηγεῖ στά ἐρείπια τῆς Μονῆς Ἀγίας Τριάδος ‘’Στράτσιανης’’, ἡ ὁποία δυστυχῶς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς γύρω στά 1930. Κοντά στό Μοναστήρι ὑπάρχει εἰκονοστάσι καί πηγή. Τό τέμπλο καί οἱ εἰκόνες τῆς Μονῆς βρίσκονται στήν κεντρική ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Γεωργίου στό χωριό. Στή βορειοδυτική πλευρά τοῦ γκρεμισμένου Καθολικοῦ κτίστηκε, τό 1910, ὁ Ναός τῆς Ἁγίας Τριάδας, στόν ὁποῖο φιλοξενοῦνται περίτεχνες εἰκόνες καί ἁγιογραφίες.

22. Ἱερά Μονή Νικάνορος

Νικάνωρ

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1816, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

Σήμερα δέν ὑπάρχει Μοναστήρι. Αὐτό πού σώζεται εἶναι ἕνα ἐξωκκλήσι τοῦ 1816 πού ἀποτελοῦσε τό Καθολικό τοῦ Μοναστηριοῦ καί εἶναι ἀφιερωμένο στόν Ὅσιο Νικάνορα. Ἡ μικρή αὐτή μονόχωρη Βασιλική δεσπόζει στήν κορυφή ἀπόκρημνου βράχου. Σωζόμενη ἐπιγραφή μαρτυρᾶ τήν εἰκονογράφηση τοῦ ναοῦ στά 1826. Ἀφορμή γιά τό κτίσιμο τῆς Μονῆς, πού εἶναι ἀφιερωμένη στόν Ὅσιο Νικάνορα ἱδρυτή τῆς Μονῆς Ζάβορδας Γρεβενῶν, ἦταν ἡ ἐπιδημία μιᾶς πανούκλας πού ἔπληξε τό χωρίο τό 1815. Στήν κεντρική Ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Μαρίνας στό χωρίο Νικάνορας φυλάσσονται τά κειμήλια τῆς Μονῆς, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ἡ λειψανοθήκη τοῦ Ὁσίου Νικάνορος.

23. Ἱερά Μονή Παναγίας τῶν Ξενιτεμένων

Πυρσόγιαννη

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1864, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τήν δημοσίευσιν τοῦ κ. Βασιλείου Τσούβαλη εἰς τήν ἐφημερίδαν «Ἠπειρώτικα Νέα τῆς Κυριακῆς» καί τό φύλλον τῆς 18-12-2016.

Ἡ Παναγία τῶν Ξενιτεμένων, ἡ προστάτιδα τῶν μαστόρων της Πέτρας, βρίσκεται μέσα σε δάσος ἀπό βελανιδιές, κουτσουπιές, πεύκα, κρανιές και χρυσοξυλιές (κότινος). Χτίστηκε ἀπό μαστόρους τῆς οἰκογένειας Τσούβαλη. Ἀπέχει 4,5 χλμ ἀπό τό χωριό. Κάηκε καί ξαναχτίστηκε τό 1867. Σώζεται σε καλή κατάσταση τό Καθολικό καί τά κελιά τῶν μοναχῶν.

24. Ἱερά Γυναικεία Κοινοβιακή Μονή « Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ»

Καλλιθέα

Ἔτος Κτίσεως: Τό 2002, ἱδρυθεῖσα διά τοῦ ὑπ’ ἀριθμ. 269 Προεδρικοῦ Διατάγματος, δημοσιευθέντος εἰς τό ὑπ’ ἀριθμ. 234/08-10-2002 Φ.Ε.Κ.

25. Ἱερά Μονή Ἁγίων Ἀποστόλων ‘’Λιατόβιανης’’

Κλειδωνιά

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1662, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

Ἔξω ἀπό τό παλιό χωριό Ἄνω Κλειδωνιά ὑπάρχουν τά ἐρείπια τοῦ μεταβυζαντινού Μοναστηριοῦ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων γνωστό στούς κατοίκους ὡς Μονή Λιατόβιανης. Σώζεται ὁλόκληρο τό Καθολικό τοῦ 1662, τό ὁποῖο εἶναι μονόκλιτη Βασιλική μέ δίρριχτη στέγη σκεπασμένη μέ πλάκες, καθώς καί τά θεμέλια τῶν τοίχων τῶν κελιῶν.

26. Ἱερά Μονή Ἁγίων Ἀναργύρων

Κλειδωνιά

Ἔτος Κτίσεως: Τό 1658, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Τά Μοναστήρια τῆς Ἠπείρου» τοῦ συγγραφέως Δημητρίου Καμαρούλια, τῶν ἐκδόσεων «Μπάστας – Πλέσσας».

 Σέ ἀπόσταση πεζοπορίας μιάμιση ὥρας ἀπό τή γέφυρα τῆς Κλειδωνιάβιστας, κοντά στό κεντρικό μονοπάτι πού διασχίζει τό φαράγγι, εἶναι κτισμένη ἡ Μονή Ἁγίων Ἀναργύρων. Σήμερα σώζεται μόνο τό Καθολικό της, περιτριγυρισμένο ἀπό χαλάσματα, μέ περίτεχνο τέμπλο. Ἀνήκει στόν τύπο τῆς μονόχωρης βασιλικῆς. Οἱ ὡραῖες τοιχογραφίες της ἀνάγονται στά 1666 ὅμως ἔχουν υποστεί σοβαρές ζημιές. Τό μοναστήρι ἔχει χαρακτηρισθεῖ ἱστορικό διατηρητέο μνημεῖο. Τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Κοσμᾶ & Δαμιανοῦ (1η Ἰουλίου) γίνεται Θεία Λειτουργία καί ἀκολουθεῖ γραφικό παραδοσιακό γλέντι στήν ὄχθη τοῦ ποταμοῦ Βοιδομάτη, κάτω ἀπό τά αἰωνόβια πλατάνια. 

Ἐρημωθεῖσες

  • «Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου», “Σωσίνου”, Παρακάλαμος
  • «Ἁγίου Ἀθανασίου», Δελβινακίου
  • «Παναγίας τῶν Ξενιτεμένων», Πυρσόγιαννης
  • «Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου», Κάτω Μερόπης
  • «Ἁγίου Νικολάου Ραμπουσιάνων», Καλοβρύσεως
  • «Ἁγίων Ἀναργύρων», ‘’Κλειδωνιάβιστας’’, Κλειδωνιᾶς
  • «Ἁγίων Ἀποστόλων», ‘’Λιατόβιανης’’, Κλειδωνιᾶς
  • «Γενεσίου Θεοτόκου», “Κλαδόρμης”, Φούρκας
  • «Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου», “Βομπλοῦ”, Σταυροδρομίου
  • «Κοιμήσεως Θεοτόκου», “Ἄβελ”, Βήσσανης
  • «Κοιμήσεως Θεοτόκου», ‘’Ζέρμας’’, Πλαγιᾶς
  • «Κοιμήσεως Θεοτόκου», “Ἰακώβου”, Δολιανῶν
  • «Κοιμήσεως Θεοτόκου», “Μακραλέξη”, Κάτω Λάβδανης
  • «Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος», “Καλυβίων”, Κλειδωνιᾶς
  • «Ὁσίου Νικάνορος»
  • «Ταξιαρχῶν Γκούρας», Ἀηδονοχωρίου
  • «Ἐισοδίων τῆς Θεοτόκου» “Μέγγουλης”, Περιστερίου
  • «Ἁγίου Συμεών Στυλίτου καί Ἁγίου Ἀθανασίου», Χρυσορράχης
  • «Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου», “Ἀλεξάνδρου Ζαραβίνας”, Λίμνη
  • «Ἁγίου Νικολάου», ‘’Κοιμητηρίου’’ Κλειδωνιᾶς
  • «Γενεσίου τῆς Θεοτόκου», “Λουτρῶν”, Καβάσιλα
  • «Ἁγίας Τριάδος», ‘’Στράτσιανης’’, Πύργου
  • «Προφητῶν» ἤ Παναγίας Προστασίας, Διστράτου

Πληροφορίες κυρίως ἀπό:
«ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ, ΣΗΜΕΙΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ», ΓΕΝΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΒΕΛΛΑΣ, 2012-13.

Δείτε
ακόμη ...

Ἐνορίες

Ἐνορίες

Ἱεροί Ναοί

Ἱεροί Ναοί

Ναοί Και Εξωκλήσια Στο Δελβινάκι

Ναοί Και Εξωκλήσια Στο Δελβινάκι

Ναοί Και Εξωκλήσια Στην Κόνιτσα

Ναοί Και Εξωκλήσια Στην Κόνιτσα

Ἱερός Ναός Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ

Ἱερός Ναός Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ