111ῃ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΩΣ ΜΟΛΙΣΤΗΣ ΚΟΝΙΤΣΗΣ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1913)

(Μόλιστα, Σάββατο 10 Αὐγούστου 2024)

Τιμήθηκε φέτος γιά δεύτερη φορά στήν πανέμορφη Μόλιστα Κονίτσης, πού ἀνήκει στό εὑρύτερο σύνολο τῶν «Πέτρινων Χωριῶν», ἡ ἐπέτειος τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ χωριοῦ ἀπό τόν ὀθωμανικό (τουρκικό) ζυγό, στίς 9 Φεβρουαρίου 1913, μέ τήν συμμετοχή πολλῶν ἐπισήμων καί πλῆθος κόσμου. 

Ἔτσι, τό Σάββατο 10 Αὐγούστου 2024, οἱ ἐκδηλώσεις ξεκίνησαν στόν ἱστορικό Ἱερό Ναό Ἁγίου Νικολάου Μολίστης, μέ τόν Ὄρθρο καί τήν Θεία Λειτουργία πού τέλεσε ὁ Ἐφημέριος καί καταγόμενος ἀπό το γειτονικό Γανναδιό, Αἰδεσιμώτατος Ἱερεύς – Οἰκονόμος π. Ἰωάννης Παπαδημητρίου, συμπροσευχομένου τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κ. ΑΝΔΡΕΟΥ, καί τήν συμμετοχή δεκάδων πιστῶν. Νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Μόλιστα ἔχει μόλις δύο (2) μόνιμους κατοίκους, γι’ αὐτό καί οἱ ἐκδηλώσεις πραγματοποιοῦνται τόν μῆνα Αὔγουστο ὅταν, κατά κανόνα, ὅλα τά χωριά γεμίζουν μέ ἀπόδημους καί ἐπισκέπτες. 

Στό Θεῖο Κήρυγμά του, κατά τήν διάρκεια τοῦ Κοινωνικοῦ, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. ΑΝΔΡΕΑΣ, ἀνέφερε ὅτι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἀπό τή στιγμή πού καταλαβαίνουμε τόν ἑαυτό μας, μέχρις ὅτου φύγουμε ἀπό τόν κόσμο αὐτόν, ἐργαζόμαστε διάφορα ἔργα. Ἄλλος νά μάθει μιά τέχνη, ἄλλος νά σπουδάσει, νά παντρέψει τά παιδιά του, νά χτίσει ἕνα σπίτι. Αὐτές οἱ δουλειές δέν τελειώνουν ποτέ. Ὑπάρχει ὅμως μιά ἐργασία, πού ἄν κάνουμε ὅλες τίς ἄλλες, ἀλλ’ αὐτή τήν ἀμελήσουμε, εἶναι σάν νά μήν κάναμε τίποτε. Θά μᾶς τό πεῖ πολύ ὡραῖα καί ἁπλά ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Λέει λοιπόν, στήν πρός Ἑβραίους Ἐπιστολή: «Τοῦτο ἐστι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὁ ἁγιασμός ἡμῶν». Καί σέ ἄλλη ἐπιστολή, θά τό διευκρινήσει, τί σημαίνει ὁ ἁγιασμός: «Ἕως σοῦ Χριστός μορφωθῇ Χριστός ἐν ἡμῖν». Δηλαδή, θά κάνετε ἀγῶνα λέει, γιά νά διαμορφωθεῖ μέσα στήν ψυχή σας τό θέλημα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτό εἶναι ὁ ἁγιασμός τοῦ ἀνθρώπου. 

Βέβαια, κάποιος ἴσως ρωτήσει: «Καλά, θ’ ἀφήσουμε ὅλα τ’ ἄλλα ἔργα, καί θ’ ἀσχοληθοῦμε μ’ αὐτό;» Ὄχι βέβαια! Ὁ Θεός, θέλει νά ἐργαζόμαστε … τό καλό ἐννοεῖται. Μάλιστα, αὐτά λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, καί θά γράψει στούς χριστιανούς τῆς Θεσσαλονίκης, πού ἰσχύει καί γιά ὅλους ἐμᾶς, «ἤτις οὐ θέλει ἐργάζεσθε, μηδέ ἐσθιέτω». Προσέξτε! Ὄχι ὁ μή ἐργαζόμενος, μηδέ ἐσθιέτω, εἶναι λάθος αὐτό. εἶναι ἄρρωστος, εἶναι ἐμπερίστατος, δέν θά φάει; Θά φάει. Ἀλλά ἐννοεῖ ἐκεῖ ὁ Ἀπόστολος, ὅτι ὅποιος δέν θέλει νά ἐργάζεται, αὐτός λογικά δέν πρέπει νά τρώει. Ἑπομένως λοιπόν, ὁ Θεός θέλει νά ἐργαζόμαστε τά ἔργα αὐτά τά καθημερινά, παράλληλα ὅμως νά μήν ξεχνᾶμε ὅτι ἀπέναντι τῶν ἄλλων ἀνθρώπων πρέπει νά εἴμαστε εἰλικρινεῖς, ἀνιδιοτελεῖς, γεμάτοι ἀγάπη καί καλοσύνη καί φιλανθρωπία. Αὐτό τί σημαίνει; Σημαίνει ὅτι ἕνα ἔργο πού κάνουμε, ἄς ποῦμε ἕνα ἔπιπλο, πού κάνει ὁ ἐπιπλοποιός, πρέπει νά εἶναι γερό. Δέν μέ βλέπει αὐτός πού τό παρήγγειλε, ἀλλά ἐγώ πρέπει νά τό φτιάξω σωστά.  

Ἤ, μιά ἐπιστήμη πού σπούδασε κάποιος, χρειάζεται νά τήν χρησιμοποιεῖ γιά τήν ὠφέλεια τῶν ἀνθρώπων, ὄχι γιά τό κακό. Κι’ ἐδῶ σᾶς ὑπενθυμίζω ὅτι στά χρόνια τοῦ Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, στή ναζιστική Γερμανία, ἦταν ἕνας γιατρός, ἱκανός κατά τ’ ἄλλα, ὁ ὁποῖος ὅμως εἶχε τόν τίτλο, «ὁ Δόκτωρ Θάνατος». Γιατί; Διότι ἔκανε πειράματα καί εἶχε θανατώσει πλῆθος ἀνθρώπων καί μάλιστα παιδιῶν. Καί τό τέλος του ἦταν οἰκτρό, κακῆν κακῶς τελείωσε τήν ζωή του. 

Ἑπομένως, λοιπόν, σέ κάθε ἐργασία πού θά κάνουμε, θά σκεφτόμαστε τόν Θεό. Δηλαδή, θά βλέπουμε ὅτι χρειάζεται καί σ’ αὐτά τά μικρά πράγματα νά κυριαρχεῖ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Καί σκεφθεῖτε, πόσο ὡραία θά ἦταν ἡ κοινωνία μας ἐάν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἐγώ πρῶτος καί μετά ἐσεῖς, καί ὅλοι μας, ζούσαμε ἤ προσπαθούσαμε νά ζοῦμε κατά Θεόν. Θά ἦταν ἡ κοινωνία μας ἕνας μικρός παράδεισος. Αὐτό τόν παράδεισο μποροῦμε νά τόν φτιάξουμε ἀγαπητοί ἀδελφοί. Ἄν θέλουμε, καί ἄν ἀγωνιζόμαστε. Μέ τή σκέψη αὐτή, νά ἔχουμε πάντα στό νοῦ μας καί στή ζωή μας τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὥστε ἡ χάρη Του νά μᾶς ἐπισκιάζει καί νά μᾶς εὐλογεῖ. ΑΜΗΝ.         

  Κατόπιν τελέσθηκε τό Ἱερό Μνημόσυνο, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κ. ΑΝΔΡΕΟΥ, ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν τῶν ἡρωϊκῶς ἀγωνισαμένων καί ἐνδόξως πεσόντων τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ καί τῶν κατοίκων τῶν χωριῶν Μόλιστα, Γανναδιό καί Μοναστήρι, μέ ἐπί κεφαλῆς τόν Λοχαγό Δημήτριο Παπανικολάου, κατά τήν ἀπελευθέρωση τῆς εὑρύτερης περιοχῆς καί ἐν τέλει, καί τῆς ἴδιας τῆς πόλεως τῆς Κονίτσης, ἀπό τόν σκληρό τουρκικό ζυγό.  

  Τόν πανηγυρικό τῆς ἡμέρας ἐξεφώνησε ὁ ὁ Πρόεδρος τῆς Τοπικῆς Κοινότητος Μολίστης κ. Κωνσταντῖνος Μπουζούλας. Ὁ ὁμιλητής ἀνέφερε ὅτι στίς 9 Φεβρουαρίου 1913 διεξήχθη ἀπελευθερωτική μάχη τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ καί τῶν Μολιστινῶν κατά τοῦ Τούρκων κατακτητῶν. Ἀπό αἰῶνες οἱ Μολιστινοί, ὅπως καί ὅλοι οἱ ἄλλοι ὑπόδουλοι Ἕλληνες καρτεροῦσαν αὐτή τήν εὐλογημένη μέρα και ὥρα καί νά πού ἡ ὥρα αὐτή ἔφτασε.    

 Οἱ Προεστοί τοῦ χωριοῦ Μόλιστα συγκεντρώθηκαν μυστικά στο σπίτι τοῦ γιατροῦ Βασιλείου Στεφανίδη, καί ἦταν παρόντες ὁ Ἱερέας παπαΔημήτρης Μπουλούλης, ὁ πρωτομάστορας τῆς πέτρας Σπύρος Χαρισιάδης, ὁ μπακάλης Χριστόδουλος Παπαδημούλης καί ὁ ἀγρότης Ζήσης Νάκης. Ἡ ἀπόφαση ἦταν νά στείλουν ἀντιπροσώπους τόν παπαΔημήτρη καί τόν Χαρισιάδη νά συναντήσουν τόν Λοχαγό Παπανικολάου στά Γρεβενά. Οἱ ἀπεσταλμένοι, μέσα ἀπό δύσβατα μονοπάτια καί μέ τό χιόνι νά φτάνει τό ἕνα (1) μέτρο, συνάντησαν τούς ὑπεύθυνους Ἀξιωματικούς καί τούς παρακάλεσαν νά κατευθυνθοῦν πρός τά χωριά μας καί νά τά ἐλευθερώσουν, ἐπισημαίνοντας ὅτι στήν συνοικία τῆς Μόλιστας Μποτσιφάρι (σημερινό χωριό Μοναστήρι) ἑδρεύει τούρκικος Λόχος στρατοῦ, καί ὅμοιος Λόχος ἀπέναντι στήν Στράτσιανη (σημερινό χωριό Πύργος) καί Διλοχία στό χωριό Γκρισμπάνι (σημερινό χωριό Ἐλεύθερο).

  Στίς 8 Φεβρουαρίου 1913, ὁ Ἑλληνικός Στρατός μέ Διοικητή τόν Λοχαγό Δημήτριο Παπανικολάου, ἐν μέσῳ χιονοθύελλας, πέρασε ἀπό τό Κεράσοβο (σημερινό χωριό Ἁγία Παρασκευή), τό ὁποῖο εἶχαν κάψει οἱ Τοῦρκοι παίρνοντας ὅτι εἶχαν καί δέν εἶχαν. Ἔφτασαν στήν Πουρνιά καί τό βράδυ ξεπέζεψαν στήν Μεσαριά, συνοικία τῆς Μόλιστας, δηλαδή ἐδῶ πού βρισκόμαστε σήμερα. Οἱ κάτοικοι, μόλις ἀντίκρυσαν τούς ταλαιπωρημένους στρατιῶτες, μέ ἰδιαίτερη χαρά καί συγκίνηση ἄνοιξαν τά σπίτια τους προσφέροντας φαγητό, ζεστασιά καί ξεκούραση. Μετά ἀπό σύσκεψη τῶν Ἀξιωματικῶν καί τῶν Μολιστινῶν, ἀποφασίσθηκε νά γίνει ἡ ἐπίθεση τρεῖς ἡ ὥρα μετά τά μεσάνυχτα. Ὁ δέ παπαΔημήτρης, ὁ ἡρωϊκός αὐτός παπᾶς, ἐμψύχωνε τούς στρατιῶτες μέ τήν ἐξῆς φράση: «Παιδιά μου, φᾶτε, πιεῖτε καί κοιμηθεῖτε καί στίς τρεῖς ἡ ὥρα μετά τά μεσάνυχτα, θά σᾶς ξυπνήσω ὅλους νά πᾶμε νά πιάσουμε ζωντανούς τούς Τούρκους καί αὐτούς πού εἶναι ἐγκατεστημένοι ἀπέναντι στή Στράτσιανη (σημερινό χωριό Πύργος). Ὁ Παντοδύναμος Θεός σᾶς ἔστειλε νά μᾶς ἐλευθερώσετε».

   Σύμφωνα μέ τό σχέδιο πού καταστρώθηκε, δύο Διμοιρίες τοῦ Στρατοῦ, μέ ὁδηγούς τούς Μολιστινούς Χριστόδουλο Λέτσιο ἤ Κόκκαλο καί Ἰωάννη Λέτσιο ἤ Σιαμπάνη, πέρασαν τό χιονισμένο Τσιουμπάνι καί ἔφτασαν στήν Ἱερά Μονή Μολίστης. Ἡ κύρια δύναμη μέ τόν Λοχαγό Παπανικολάου καί τούς λοιπούς Ἀξιωματικούς, κινήθηκαν πρός τίς τοποθεσίες Γιόγκου, Σπάσμα, Στριπού καί Ἅγιο Χαράλαμπο Μποτσιφαρίου, μέ ὁδηγούς τόν παπαΔημήτρη, τόν Χριστόδουλο Παπαδημούλη τόν Ζήση Νάκη καί μπροστάρη τό ἀτρόμητο παλληκάρι Σπύρο Χαρισιάδη. Ὁ Χαρισιάδης γνωρίζοντας τούρκικα, καί κρατῶντας λευκό πανί, πῆγε πρῶτος στό Μποτσιφάρι (σημερινό χωριό Μοναστήρι) καί, γιά νά ἀποφευχθεῖ ἡ αἱματοχυσία, παρότρυνε τούς Τούρκους νά παραδοθοῦν, ἐπειδή στήν Μόλιστα βρίσκεται Ἑλληνικός Στρατός. Οἱ Τοῦρκοι δέν τόν πίστεψαν καί ἀπείλησαν νά κάψουν ὅπως καί τό Κεράσοβο, τούς οἰκισμούς Μεσαριά καί Γανναδιό, δεδομένου ὅτι καί οἱ τρεῖς μαζί ὀνομαζόταν Μόλιστα.

 Μετά τήν ἀρνητική ἀλλά καί ἀπειλητική ἀπάντηση τῶν Τούρκων, ὁ Λοχαγός Παπανικολάου ἄρχισε τήν ἐπίθεση, ταυτόχρονα καί μέ τήν ἄλλη ὁμάδα πού ἦταν στήν Ἱερά Μονή. Τότε οἱ Τοῦρκοι κατάλαβαν ὅτι δεχόταν ἐπίθεση ἀπό τόν Ἑλληνικό Στρατό, καί ὄχι ἀπό ὁμάδα ἀνταρτῶν, ὁπότε ἄλλοι παραδόθηκαν, ἄλλοι σκοτώθηκαν, ἄλλοι τραυματίστηκαν καί ἄλλοι διέφυγαν πρός τό ποτάμι, παίρνοντας μαζί τους καί τό χρηματοκιβώτιο. Αἰχματωλίσθηκαν περίπου ὀγδόντα ἕξ (86) Τοῦρκοι, οἱ ὁποῖοι στάλθηκαν μέ συνοδεία στα Γρεβενά, ἐνῷ ἀπό τήν Ἑλληνική πλευρά ὑπῆρξε μόνο ἕνας (1) τραυματίας.

 Ὅμως, παρά τήν περίλαμπρη αὐτή νίκη, τά βάσανα τῶν Μολιστινῶν δέν τελείωσαν ἀκόμη. Τήν ἴδια ἡμέρα ἔφτασε τούρκικος Λόχος ἀπό τή Στράτσιανη (σημερινό χωριό Πύργος). Εὐτυχῶς ὅμως ὁ προνοητικός Λοχαγός Παπανικολάου εἶχε πιάσει ὅλα τά περάσματα καί οἱ Τοῦρκοι ἀποκρούστηκαν μέ ἀπώλειες. Ὁ Λοχαγός μέ τούς στρατιῶτες του, παρέμειναν ἕνα δεκαήμερο στά σπίτια τῶν Μολιστινῶν καί, στήν συνέχεια, κατηφόρισαν πρός τήν Κόνιτσα ὅπου εἰσῆλθαν θριαμβευτές καί ἀπελευθερωτές. Οἱ κάτοικοι τῆς Μόλιστας ἀποφάσισαν νά δωρήσουν στόν Διοικητή Δημήτριο Παπανικολάου τιμητική σπάθη μέ χρυσή λαβή καί τήν ἐξῆς ἐπιγραφή: «Τῷ Γενναίῳ Ἀπελευθερωτῇ εὐγνωμονοῦσα ἡ κωμόπολις Μολίστης». Ὅλα τά διεθνῆ πρακτορεῖα, ὅπως οἱ Τάϊμς τοῦ Λονδίνου, ἀναφέρθηκαν στήν νικηφόρα μάχη τῆς Μόλιστας, τήν ὁποῖα ὀνόμασαν «Μάχη τῶν ἕξι ὡρῶν». Εὐχαριστοῦμε τόν Δῆμο Κονίτσης γιά τήν συμπαράστασή του καί ὅλους γιά τήν παρουσία σας.

Τέλος, ἐψάλη ἀπό ὅλους ὁ Ἐθνικός μας Ὕμνος. Μετά τό Δι’ εὐχῶν καί τήν διανομή τῆς εὐλογίας τοῦ Ἀντιδώρου ἀπό τόν Σεβασμιώτατο κ. ΑΝΔΡΕΑ, παρατέθηκε στήν πλατεῖα τοῦ χωριοῦ μικρή δεξίωση ἀπό τόν Δῆμο Κονίτσης καί τήν Τοπική Κοινότητα (Τ.Κ.) Μολίστης, πρός τιμήν ὅλων τῶν παρισταμένων, μέ ντόπιες πίτες, τηγανίτες καί ἀναψυκτικά. 

Τόν λόγο πῆρε ὁ Δήμαρχος Κονίτσης κ. Ἀνδρέας Παπασπύρου, ὁ ὁποῖος συμπλήρωσε ὅτι μετά τήν 9ῃ Φεβρουαρίου 1913, σημαντική μάχη δόθηκε στήν περιοχή τῆς Μόλιστας καί τήν 15ῃ τοῦ ἴδιου μῆνα, κατόπιν ἐπιθέσως τετρακοσίων (400) ἀνδρῶν ὑπό τον Τζαβήτ πασᾶ τῆς Κόνιτσας - ἔχοντας πληροφορηθεῖ τήν ἄφιξη τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ - καί ἡ ὁποία ἀποκρούσθηκε μέ ἐπιτυχία. Ἦταν ὁ προάγγελος τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς Κονίτσης ἀπό τόν Λοχαγό Δημήτριο Παπανικολάου στίς 24 Φεβρουαρίου 1913 καί τῆς παραδόσεως τῆς πόλεως στόν τότε Μητροπολίτη Βελλᾶς καί Κονίτσης ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΒΛΑΧΟ (μετέπειτα Μητροπολίτη Ἰωαννίνων καί, ἐν τέλει, Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος). 

  Στίς εκδηλώσεις παρέστησαν, ἡ τέως Ὑφυπουργός Κοινωνικῆς Συνοχῆς καί Οἰκογενείας κ. Μαρία - Ἀλεξάνδρα Κεφάλα (Βουλευτής Ἰωαννίνων τῆς Ν.Δ.), ἡ Ἀναπληρώτρια Περιφερειάρχης κ. Ἁγνή Νάκου ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ Περιφερειάρχη Ἠπείρου κ. Ἀλέξανδρου Καχριμάνη, ὁ ἄμμισθος Ἀντιπεριφερειάρχης γιά θέματα Ἐθελοντισμοῦ καί Ἀληλεγγύης κ. Κωνσταντῖνος Κίτσιος, ἡ Ἐντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλος μέ ἁρμοδιότητες γιά θέματα Παραμεθορίων Περιοχῶν καί Συνεργασίας μέ ἁρμόδιους Κρατικούς Φορεῖς καί τά Σώματα Ἀσφαλείας μέ τούς ἁρμόδιους Κρατικούς κ. Παναγιώτα (Γιούλα) Μητροκώστα, ὁ Τχης (ΠΖ) κ. Γεώργιος Ντόνας ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ Ταξιάρχου (ΠΖ) κ. Γεωργίου Παππᾶ, Διοικητοῦ τῆς 8ης Μηχανοποιημένης Μεραρχίας Πεζικοῦ καί τοῦ Ἀνχη (ΠΖ) κ. Ἀθανάσιου Γιαννούλη - Ἀνώτερου Διοικητοῦ Φρουρᾶς Κονίτσης καί Διοικητοῦ τοῦ 583 Μ/Π Τ.Π., ὁ Δήμαρχος Κονίτσης κ. Ἀνδρέας Παπασπύρου, ὁ Πρόεδρος τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου Κονίτσης κ. Βασίλειος Σπανός, οἱ Ἀντιδήμαρχοι Οἰκονομικῶν καί Διοικητικῶν Ὑπηρεσιῶν κ. Δημήτριος Κοτσάφτης, Τουρισμοῦ, Πολιτισμοῦ καί Ἀθλητισμοῦ κ. Πέτρος Γκίκας, τό μέλος τῆς Δημοτικῆς Ἑνότητος (Δ.Ε.) Κονίτσης καί πρώην Δήμαρχος Κονίτσης κ. Πρόδρομος Χατζηεφραιμίδης, Πρόεδροι ἄλλων Τοπικῶν Κοινοτήτων, ὁ ἐκπρόσωπος τῆς Ἑνώσεως Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Στρατοῦ Νομοῦ Ἰωαννίνων κ. Κωνσταντῖνος Παγανιᾶς, καί πολλοί ἀπόδημοι κάτοικοι τοῦ χωριοῦ, καθώς ἐπίσης ἀπό ἄλλα χωριά, τήν Κόνιτσα καί τά Ἰωάννινα.   

(Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως)